Standardy Ochrony Małoletnich w PKS Słupsk SA

Spis Treści

1. Wprowadzenie do Standardów Ochrony Małoletnich w PKS Słupsk SA
2. Zasady kontaktu z małoletnimi
3. Reakcja na przemoc rówieśniczą
4. Małoletni ze specjalnymi potrzebami
5. Wytyczne dla korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu
6. Zgłaszanie zdarzeń zagrażających małoletniemu — Osoba Zaufania
7. Procedura interwencyjna w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub naruszenia Standardów
8. Wsparcie małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia
9. Miejsce udostępnienia standardów
10. Zasady przeglądu i aktualizacji standardów
11. Przygotowanie pracowników

I. Wprowadzenie do Standardów Ochrony Małoletnich
w PKS Słupsk SA

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Słupsku Spółka Akcyjna (dalej jako: “PKS Słupsk SA”) jest podmiotem wpisanym do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000294453. Przeważającą działalnością PKS Słupsk SA jest transport lądowy pasażerski (miejski i podmiejski), a z oferowanych usług mogą korzystać między innymi osoby małoletnie.

Niniejszy dokument, określający standardy ochrony małoletnich obowiązujące w PKS Słupsk SA, stanowi wypełnienie obowiązku prawnego określonego w art. 22b i 22c ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. 2016 poz. 862; t.j. Dz. U. 2024 poz. 560). Intencją ustawodawcy, wprowadzającego ten obowiązek, było zapewnienie małoletnim możliwie najwyższych standardów we wszystkich instytucjach, z którymi mogą mieć styczność, a także niebagatelizowanie potencjalnych nieprawidłowości i naruszeń praw małoletnich.

Ilekroć w niniejszym dokumencie mowa będzie o:

— małoletnim, należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18. roku życia;

— rodzicu, należy przez to rozumieć osobę, której przysługuje władza rodzicielska nad małoletnim, lub inne osoby, które zgodnie z prawem reprezentują małoletniego;

— pracowniku, należy przez to rozumieć osobę, która współpracuje z PKS Słupsk SA na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie lub innego stosunku prawnego i ma stałą styczność z małoletnimi — w szczególności są to kierowcy autobusów, opiekunowie kursów dedykowanych małoletnim uczniom szkół oraz pracownicy Biura Obsługi Klienta, wykonujący swoje obowiązki w budynku dworca przy Węźle Transportowym w Słupsku.

II. Zasady kontaktu z małoletnimi

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników PKS Słupsk SA jest działanie dla dobra małoletniego i w jego najlepszym interesie. Każdy pracownik musi traktować małoletnich z szacunkiem oraz uwzględniać, w miarę możliwości i dostępnych środków, ich szczególne potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownicy, realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych PKS Słupsk SA, a także swoich kompetencji.

Poniżej przedstawione zostały najważniejsze zasady kontaktu z małoletnimi.

1. W komunikacji z małoletnimi należy zachować cierpliwość i szacunek. W szczególności nie należy pośpieszać małoletnich pasażerów, okazywać zdenerwowania na zadawane przez nich pytania, a w zakresie powszechnej kurtuazji powinno się traktować małoletnich na równi z innymi, pełnoletnimi pasażerami.
2. Pracownicy zobowiązani są do uważnego słuchania małoletnich i udzielania im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i danej sytuacji.
3. Zabronione jest obrażanie i upokarzanie małoletnich. Nie wolno krzyczeć na małoletniego w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa. Zakaz obejmuje również używanie gestów uznawanych powszechnie za obraźliwe.
4. W razie usłyszenia, np. w trakcie przejazdu autobusowego, poufnych informacji, w szczególności dotyczących spraw rodzinnych, zdrowotnych lub innych związanych z życiem prywatnym, szkolnym lub zawodowym małoletniego, informacje te nie mogą być dalej rozpowszechniane przez pracowników. Pracownicy nie powinni również włączać się w rozmowy prowadzone przez małoletnich, chyba że wymagają tego względy bezpieczeństwa lub zaistniały inne okoliczności przewidziane w regulaminie przewozu, które wymagają stosownej reakcji.
5. Pracownicy są zobowiązani do wystrzegania się zachowań niestosownych, między innymi używania wulgarnego słownictwa i prawienia wulgarnych żartów, nawiązywania w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).
6. Zabronione jest nawiązywanie z małoletnimi jakichkolwiek relacji seksualnych. Obejmuje to także komentarze, żarty i gesty nacechowane seksualnie oraz udostępnianie małoletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.
7. Każdy dotyk zainicjowany przez pracownika powinien być uzasadniony. Nie można jednak w żadnej sytuacji dotykać małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
8. Pracownicy nie mogą używać w obecności małoletnich wyrobów tytoniowych, w tym także e-papierosów oraz podgrzewaczy tytoniu. Nie można również proponować małoletnim wyrobów tytoniowych lub innych używek.
9. Każdy pracownik jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy podejmowane działanie wobec małoletniego jest adekwatne do sytuacji, bezpieczne i uzasadnione. Pracownicy powinni działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania, a także być w gotowści do wyjaśnienie swoich działań podejmowanych wobec małoletnich.

III. Reakcja na przemoc rówieśniczą oraz pochodzącą od innych osób

Pracownicy PKS Słupsk SA mają obowiązek reagować na wszystkie przejawy przemocy rówieśniczej między małoletnimi, która może przejawiać się w formie fizycznej lub psychicznej. Niedopuszczalne są między innymi jakiekolwiek przejawy agresji cielesnej i słownej, bezpodstawne niepokojenie innej osoby, wyśmiewanie, obmawianie w grupie rówieśniczej.

W razie wystąpienia przemocy fizycznej w autobusie lub na terenie Biura Obsługi Klienta, pracownicy PKS Słupsk SA powinni niezwłocznie zawiadomić o zdarzeniu Policję lub inne właściwe służby. W miarę możliwości należy również doprowadzić do rozdzielenia skonfliktowanych małoletnich i zapewnienia im bezpieczeństwa do momentu przyjazdu  służb. Jeżeli małoletni podróżują z rodzicami, należy podjąć próbę współpracy z rodzicami w zakresie rozwiązania zdarzenia.

W razie zaobserwowania zachowań, które mogą wskazywać na przemoc psychiczną, pracownicy PKS Słupsk SA powinni postępować w sposób dostosowany do zaistniałych okoliczności, zawsze mając na względzie dobro małoletniego. Reakcja może polegać na zwróceniu uwagi na niedopuszczalne zachowanie lub na wezwaniu służb. Jeżeli zaobserwowano powtarzające się zachowania, które mogą wskazywać na przemoc psychiczną w trakcie przejazdów autobusowych, pracownik obsługujący dany przejazd powinien zawiadomić o tym Osobę Zaufania i wspólnie z nią ustalić dalsze działania.

Powyższe procedury dotyczą zarówno zdarzeń między małoletnimi, jak i między małoletnim a pełnoletnim pasażerem.

IV. Małoletni ze specjalnymi potrzebami

Pracownicy PKS Słupsk SA powinni zwracać uwagę na możliwość wystąpienia wśród małoletnich pasażerów specjalnych potrzeb, które mogą wynikać z niepełnosprawności, innych sytuacji zdrowotnych lub okoliczności niezwiązanych ze zdrowiem. W miarę możliwości i dostępnych środków należy powziąć działania służące spełnieniu tych potrzeb.

PKS Słupsk SA może dostosować wybrane kursy oraz przeszkolić pracowników na okoliczność występowania specjalnych potrzeb pasażerów, którzy regularnie korzystają z usług przewozowych. Opis potrzeb oraz wszelkie inne propozycje dostosowań usług oferowanych PKS Słupsk SA przez zgłaszać mailowo na adres poczty elektronicznej sekretariat@pks.slupsk.pl

V. Wytyczne dla korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu

Małoletni mogą korzystać w autobusach PKS Słupsk SA z przenośnych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu wyłącznie za zgodą swoich rodziców oraz z poszanowaniem regulaminu przewozów.

Używanie za zgodą rodzica małoletniego przenośnych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu nie może w żadnym razie polegać na odtwarzaniu materiałów pornograficznych, zawierających brutalną przemoc lub naruszających przepisy prawa. Zabrania się ponadto utrwalania wizerunku innych osób, którzy nie udzielili stosownej zgody.

VI. Zgłaszanie zdarzeń zagrażających małoletniemu — Osoba Zaufania

Osobą odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia (Osoba Zaufania) jest Roman Wójcik — Dyrektor Generalny PKS Słupsk SA Kontakt z Osobą Zaufania możliwy jest za pośrednictwem poczty elektronicznej r.wojcik@pks.slupsk.pl. Możliwe jest również pisemne powiadomienie Osoby Zaufania listem tradycyjnym (na korespondencyjny adres biura PKS Słupsk S.A: Kołłątaja 15a, 76-200 Słupsk).

W sytuacji trwającego zagrożenia lub zagrożenia, które wystąpiło w ciągu ostatnich kilku godzin, zaleca się niezwłoczne podjęcie kontaktu telefonicznego z infolinią PKS Słupsk SA pod numerem 789 407 700. Godziny pracy infolinii są dostępne na stronie internetowej PKS Słupsk SA

Z uwagi na to, że w wybranych autobusach zamontowany jest monitoring, który gromadzi nagrania z 7 dni, zalecane jest niezwłoczne zgłaszanie wszystkich dostrzeżonych nieprawidłowości, aby możliwe było zweryfikowanie zgłoszeń z nagraniami.

VII. Procedura interwencyjna w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego lub naruszenia Standardów

Każda informacja dotycząca podejrzenia krzywdzenia małoletniego traktowana jest poważnie i wyjaśniana, bez względu na pochodzenie tej informacji.

W przypadku podjęcia przez dowolną osobę podejrzenia, że małoletni jest krzywdzony lub naruszono niniejsze Standardy, informacje w tej sprawie powinny zostać przekazane osobie odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu (Osobie Zaufania).

Jeżeli świadkiem zdarzenia zagrażającego małoletniemu jest pracownik PKS Słupsk SA, powinien on podjąć stosowne działania wynikające z niniejszych Standardów, a ponadto spisać notatkę służbową o zdarzeniu i przekazać ją Osobie Zaufania.

Osoba Zaufania, w trakcie rozpatrywania zgłoszenia, może postanowić o rozpytaniu innych pracowników w temacie zdarzenia oraz zapoznać się z dostępnymi nagraniami z monitoringu. Informację o sposobie rozpatrzenia zgłoszenia przekazuje się zawiadamiającemu.

W razie potwierdzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego lub stwierdzenia wysokiego prawdopodobieństwa jego popełnienia, Osoba Zaufania kieruje stosowne zawiadomienie do organów ścigania, o ile nie zostało to uczynione wcześniej, a także — jeżeli uzasadniają to okoliczności — zawiadamia sąd opiekuńczy i inne właściwe organy.

Do czasu rozpatrzenia zgłoszenia pracownik PKS Słupsk SA, w sprawie którego przyjęto zgłoszenie, może zostać odsunięty od pełnionych przez siebie obowiązków, w szczególności od kontaktu z małoletnimi. W razie potwierdzenia popełnienia przestępstwa, rozwiązuje się współpracę z daną osobą.

Jeżeli naruszone zostały Standardy, ale nie doszło do popełnienia przestępstwa, Osoba Zaufania lub inny właściwy przedstawiciel PKS Słupsk SA upomina, zawiesza w pełnieniu obowiązków lub rozwiązuje współpracę z pracownikiem, który dopuścił się naruszenia.

O potwierdzonych zdarzeniach, które zagrażały małoletnim, a także działaniach podjętych przez PKS Słupsk SA, informowani są rodzice lub opiekunowie prawni małoletniego, chyba że krzywdzenie małoletniego wynika z działań podejmowanych przez rodziców lub opiekunów prawnych.

PKS Słupsk SA prowadzi dokumentację pisemną dotyczącą wszystkich ujawnionych lub zgłoszonych incydentów oraz zdarzeń zagrażających dobru małoletniego, w tym odnotowuje podjęte czynności. Dokumentacja jest przechowywana w siedzibie PKS Słupsk SA przez okres do 5 lat, chyba że zachodzą przesłanki do wcześniejszego zniszczenia dokumentacji. W celach archiwalnych zachowuje się zanonimizowane informacje o zdarzeniach.

VIII. Wsparcie małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia

Osoba Zaufania, wespół z innymi pracownikami PKS Słupsk SA, którzy mogą lub mogli mieć styczność z małoletnim poddanym krzywdzeniu, opracowuje plan wsparcia małoletniego — obligatoryjnie w sytuacji, gdy doszło do popełnienia przestępstwa, a także fakultatywnie, gdy doszło do naruszenia Standardów bez popełnienia przestępstwa.

Plan wsparcia małoletniego powinien zawierać wskazania dotyczące:

— podjęcia przez PKS Słupsk SA działań w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa, a także zapobieganiu podobnych zdarzeń w przyszłości,

— wsparcia, jakie PKS Słupsk SA zaoferuje małoletniemu,

— propozycje skierowania małoletniego do dodatkowych instytucji, które udzielą mu specjalistycznej pomocy (jeżeli zachodzi taka potrzeba).

Plan wsparcia jest przedstawiany rodzicom małoletniego z zaproszeniem do współpracy przy jego realizacji.

Pracownicy PKS Słupsk SA, którzy w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych otrzymali informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

IX. Miejsce udostępnienia standardów

Niniejsze Standardy podlegają udostępnieniu na stronie internetowej pks.slupsk.pl. Wersja skrócona Standardów, wraz z przekierowaniem do pełnej wersji dostępnej na stronie internetowej, podlega wywieszeniu w siedzibie oraz w autobusach PKS Słupsk SA

X. Zasady przeglądu i aktualizacji Standardów

Co najmniej raz na dwa lata PKS Słupsk SA dokonuje przeglądu i aktualizacji Standardów — przede wszystkim w celu dostosowania Standardów do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami prawa.

Proces przeglądu i aktualizacji odbywa się we współpracy z osobami, które ze względu na swoją wiedzę i umiejętności mogą wesprzeć prace aktualizacyjne. Do współtworzenia Standardów zaprasza się również pasażerów korzystających z usług PKS Słupsk SA — w czasie dokonywania przeglądu mogą oni zgłaszać uwagi i propozycje do Standardów. Ogłoszenie o przyjmowaniu uwag i propozycji w ramach przeglądu umieszcza się na stronie internetowej.

XI. Przygotowanie pracowników

Do przygotowania pracowników do stosowania Standardów wyznaczony został Jacek Struś — specjalista ds. gospodarki biletowej w PKS Słupsk SA. Wyznaczona osoba współdziała z Osobą Zaufania.

Przygotowanie pracowników uwzględnia zapoznanie ze Standardami, omówienie szczególnych potrzeb małoletnich korzystających z usług PKS Słupsk SA, przedstawienie rozpoznanych zagrożeń, a także zaznajomienie z innymi informacjami, które mogą być istotne w danych okolicznościach.

Osoby odpowiedzialne za przygotowanie pracowników organizują doraźne szkolenia i spotkania, jeżeli okoliczności pracy z małoletnimi lub szczególne zdarzenia wymagają szerszego omówienia lub podniesienia kompetencji pracowników.